‘Ontslakken’ woord van het jaar 2014
Acht pilotgemeenten zijn bezig de regelgeving voor bouwprojecten en gebiedsontwikkeling te vereenvoudigen en bureaucratie te verminderen. Ze worden gesteund door het Actieteam Ontslakken, met Friso de Zeeuw van de TU Delft en Bouwfonds als voorzitter. Woensdag 18 december 2013 sprak minister Stef Blok van Wonen en Rijksdienst tijdens een congres in Ede.
Wat Blok aangaat verdient het woord ‘ontslakken’ de titel: woord van het jaar. ‘Het rapport van het actieteam heeft breed de aandacht getrokken. Het heeft een treffend beeld aangereikt voor hoe we het elkaar moeilijk kunnen maken met regels. Zoals het voorbeeld van een vleermuis in een spouwmuur die de vergunningverlening stil legt. Ik sluit mij aan bij de oproep om verstandig en minder krampachtig met regels om te gaan.’
Aanvullende milieu- en kwaliteitseisen van lokale en regionale overheden zijn niet nodig, onderschreef de minister. ‘We moeten dit evangelie uitdragen. VNG en bouwsector moeten hierbij gezamenlijk optrekken om de bouwsector een duwtje in de rug te kunnen geven.’
De Zeeuw was ook een van de sprekers tijdens het congres: ”We moeten deels noodgedwongen het snoeimes zetten in de regels die zich tijdens 30 jaar welvaart, en het streven naar de risicoloze samenleving, opstapelden”, aldus de praktijkhoogleraar Gebiedsontwikkeling. ”Het schrappen van de eerste serie nota’s en regels op een totaal van 140 is nog vrij makkelijk. Daarna wordt het moeilijker. Wil je als gemeente echt de pijngrens opzoeken en nog 10 of 20 regels overhouden.”
In de kern gaat ontslakken volgens de De Zeeuw om het omkeren van de besluitvorming: het investeringsinitiatief voorop stellen en vervolgens met ‘gezond verstand’ belemmerende regels zien te ontwijken, creatief toe te passen of af te schaffen.
“Ontslakken heeft iets van een guerrilla”, aldus De Zeeuw. “De tegenstroom laat niet los.” Hij gaf drie actuele voorbeelden van nieuwe verslakking uit sectorale hoek die op de loer ligt. Ten eerste is het RIVM bezig met een stelsel van gezondheidsnormen met de bedoeling die in de Omgevingswet op te nemen. Ten tweede stelt een Kamerlid van GroenLinks voor een norm te introduceren voor het aantal vierkante meter groen in de gebouwde omgeving (zie het [Actieplan Groen is Gezond!](https://tweedekamer.groenlinks.nl/files/Actieplan Groen is Gezond!.pdf)). Het derde voorbeeld betreft de Regionale Omgevingsdiensten (RUD’s). Deze diensten bundelen de lokale en provinciale expertise in milieuzaken. “Uitvoering en handhaving is de formele taak van deze diensten, maar ze vervullen bijna onvermijdelijk ook een adviserende rol.”
Verslakken is beslist geen kwestie van kwade opzet. “Het willen regelen van alles noem ik het drama van de goede bedoelingen. Het is een normaal maatschappelijk proces, dat nooit helemaal is tegen te houden. Maar we moeten er wel stevig tegenwicht aan bieden.”
De gemeente Ede heeft is een van de eerste acht pilotgemeenten. Wethouder Marije Eleveld lichtte toe dat het ontslakken wordt in praktijk gebracht in de kern Wekerom.
Drie ontwikkelaars met een bouwclaim krijgen in hoge mate de vrijheid bij het (op kleine schaal) bouwen van woningen. Binnen de wettelijke eisen en enkele financiële afspraken is het aan de ontwikkelaars om te bepalen wanneer en welke soort woningen ze bouwen.
Het Actieteam Ontslakken gaat nog één jaar door met zijn activiteiten. Binnenkort start een derde serie van acht pilotprojecten.
–